Zadaniem wójta/burmistrza/prezydenta miasta realizowanym w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne jest ustalenie wysokości i pobór opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej, na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej. Wysokość opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, wyrażonej w m2 wielkości utraconej powierzchni biologicznie czynnej oraz czasu wyrażonego w latach, z uwzględnieniem okresu rozliczeniowego wynoszącego kwartał kalendarzowy .
Zgodnie z art. 269 ust. 2 i ust. 3 Prawa wodnego z opłaty retencyjnej zwolnione są jezdnie dróg publicznych oraz drogi kolejowe, z których wody opadowe lub roztopowe są odprowadzane do wód lub do ziemi przy pomocy urządzeń wodnych umożliwiających retencję lub infiltrację tych wód. Ponadto opłaty retencyjnej nie ponoszą kościoły i inne związki wyznaniowe.
Wpływy z opłat za zmniejszenie naturalnej retencji w 90% stanowią przychód Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, a w 10% dochód budżetu gminy.
Zgodnie z art. 552 ust. 2b pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, podmioty obowiązane do ponoszenia opłat za ww. usługi wodne, są obowiązane składać wójtowi/burmistrzowi/prezydentowi miasta kwartalne oświadczenia dotyczące zmniejszenia naturalnej retencji terenowej, mające wpływ na wysokość naliczanych opłat, w terminie 30 dni od dnia, w którym upływa dzień przypadający na koniec każdego kwartału. Stosowne wzory oświadczeń zamieszczone zostały w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Wód Polskich.
Ponadto na stronach Wód Polskich zamieszczone zostały również bliższe wyjaśnienia i interpretacje dotyczące kluczowych zagadnień mających wpływ na wielkość i sposób obliczenia opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej: