Informujemy, że Powszechny Spis Rolny (PSR 2020) zostanie przeprowadzony zgodnie z ustawą z dnia 31 lipca 2019 r. o powszechnym spisie rolnym w 2020 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1728).
Wyniki spisu rolnego są jedynym źródłem, które pozwala dokładnie scharakteryzować polskie rolnictwo. Służą władzom lokalnym i centralnym do podejmowania trafnych decyzji strategicznych, opartych na analizie danych.
Obowiązek realizacji spisów nakłada na państwa członkowskie Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, jak również wynika on z rekomendacji FAO, zawartych w dokumencie pn. Światowy program spisów rolnych rundy 2020 r. W państwach członkowskich ONZ pełne badanie realizowane jest raz na 10 lat i obejmuje wszystkie gospodarstwa rolne. Poprzedni Powszechny Spis Rolny odbył się w Polsce w 2010 r.
Najbliższy Powszechny Spis Rolny będzie prowadzony w całej Polsce od 1 września do 30 listopada 2020 r., według stanu w dniu 1 czerwca 2020 r.
Ustawa o spisie rolnym reguluje zakres, formę i tryb przeprowadzenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego powszechnego spisu rolnego w 2020 r. oraz zakres, formę i tryb prac związanych z przygotowaniem i opracowaniem wyników spisu.
Realizacją spisu rolnego kierują kolejno:
- Generalny Komisarz Spisowy – Prezes GUS, dr Dominik Rozkrut;
- Zastępca Generalnego Komisarza Spisowego – dyrektor Centralnego Biura Spisowego (CBS) – dr Janusz Dygaszewicz;
- Wojewódzki komisarz spisowy – wojewoda w wojewódzkim biurze spisowym, którego zastępuje dyrektor właściwego urzędu statycznego;
- Gminny komisarz spisowy – wójt/burmistrz/prezydent w gminnym biurze spisowym.
Spis rolny zostanie prowadzony w gospodarstwach rolnych:
- osób fizycznych (gospodarstwach indywidualnych);
- osób prawnych;
- jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej.
Wszystkie podmioty zobowiązane są do udzielania dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi w formie samopisu internetowego, wywiadu telefonicznego lub bezpośrednio w trakcie rozmowy z rachmistrzem spisowym.
Rolnicy będą mogli udzielić informacji o gospodarstwach rolnych poprzez:
- Samospis internetowy przeprowadzony za pośrednictwem interaktywnej aplikacji, która będzie dostępna na tej stronie internetowej;
- odpowiedzi w wywiadzie telefonicznym przeprowadzanym przez rachmistrza telefonicznego,
- odpowiedzi w wywiadzie bezpośrednim przeprowadzanym przez rachmistrza terenowego, który odwiedzi gospodarstwo rolne.
W spisie rolnym będą zbierane dane, dotyczące m.in.: osoby kierującej gospodarstwem rolnym, położenia gospodarstwa na obszarach o ograniczeniach naturalnych, osobowości prawnej, typu własności użytków rolnych, produkcji ekologicznej, rodzaju użytkowanych gruntów, powierzchni zasiewów według upraw, powierzchni nawadnianej, zużycia nawozów mineralnych i organicznych, pogłowia zwierząt gospodarskich według grup wiekowo-użytkowych, rodzaju budynków gospodarskich, a także wkładu pracy w gospodarstwo rolne użytkownika i członków jego gospodarstwa domowego oraz pracowników najemnych.
- Czy spis jest obowiązkowy?
- Tak, wszyscy użytkownicy gospodarstw rolnych zobowiązani są do udzielania dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi w formie samopisu internetowego, wywiadu telefonicznego lub bezpośrednio w trakcie rozmowy z rachmistrzem spisowym.
- Co jeśli nie mam dostępu do Internetu?
W gminnych biurach spisowych będzie zapewniony bezpłatny dostęp do pomieszczeń wyposażonych w sprzęt komputerowy.
- Co jeśli nie wypełnię samopisu?
Dane mogą być zebrane innymi metodami: wywiad telefoniczny, wywiad bezpośredni przeprowadzony przez rachmistrza spisowego. Użytkownik gospodarstwa rolnego, który nie dokonał samospisu internetowego albo nie przekazał danych w formie wywiadu telefonicznego, nie może odmówić przekazania danych w formie bezpośredniego wywiadu
Uwaga! Za niedopełnienie obowiązku spisowego ustawa o statystyce publicznej w art. 57 przewiduje karę grzywny, a o jej wysokości decyduje sąd.
Osoby wykonujące prace spisowe są obowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Przed przystąpieniem do pracy rachmistrzowie są pouczani o istocie tajemnicy statystycznej i sankcjach za jej niedotrzymanie. Następnie na ręce właściwego komisarza spisowego składają pisemne przyrzeczenie następującej treści: „Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.”
Jak poznać rachmistrza?
Posiada identyfikator umieszczony w widocznym miejscu, zawierający następujące informacje:
- imię, nazwisko, zdjęcie, numer, nazwę i logo wojewódzkiego biura spisowego;
- określenie terenu gminy, na którym jest upoważniony do przeprowadzania wywiadu;
- podpis osoby upoważnionej;
- okres na jaki identyfikator został wystawiony.
Ustawa reguluje również sposób organizacji prac spisowych.
W gminie (mieście) pracami spisowymi kieruje wójt, burmistrz, prezydent miasta – jako gminny komisarz spisowy. Zastępcą gminnego komisarza spisowego jest osoba wyznaczona przez gminnego komisarza spisowego. Gmina (miasto) organizuje m.in. nabór kandydatów na rachmistrzów terenowych.
Naboru kandydatów dokonuje się spośród osób:
- pełnoletnich;
- zamieszkałych w danej gminy;
- posiadających co najmniej średnie wykształcenie;
- posługujących się językiem polskim w mowie i w piśmie;
- które nie były skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Osoby te przejdą szkolenie, które zakończy się egzaminem. Osoby, które odpowiedzą dobrze na co najmniej 60 proc. pytań, zostaną wpisane na listę kandydatów na rachmistrzów terenowych prowadzoną przez gminnego komisarza spisowego. Miejsce na liście zależy od liczby punktów z egzaminu – im więcej, tym lepiej. Rachmistrza terenowego powoła zastępca właściwego wojewódzkiego komisarza spisowego spośród osób z najwyższą liczbą punktów z egzaminu.
Wynagrodzenie rachmistrza terenowego będzie iloczynem stawki 37 zł brutto i liczby przeprowadzonych bezpośrednich wywiadów z użytkownikiem gospodarstwa rolnego. W przypadku rachmistrza telefonicznego dodatek spisowy jest ustalany:
- jako iloczyn stawki 20 zł brutto i liczby przeprowadzonych wywiadów telefonicznych z użytkownikami gospodarstw rolnych;
- jako iloczyn stawki 12 zł brutto i liczby dni pełnienia dyżuru przy udzielaniu informacji w trybie infolinii spisowej i umawiania bezpośrednich wywiadów z użytkownikami gospodarstw rolnych.
Jak będzie popularyzowany spis?
PSR będzie promowany na poziomie ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym poprzez media (radio, telewizję, prasę). Przeprowadzona będzie ogólnopolska kampania informacyjna pod hasłem „Spiszmy się jak na rolników przystało”, w której będziemy informować rolników o obowiązku spisowym, możliwych metodach spisu i bezpieczeństwie danych. Kampania informacyjna zakłada również promocje PSR poprzez Internet (stronę www.spisrolny.gov.pl, media społecznościowe, serwisy informacyjne on-line).
Na dzień dzisiejszy nie ma żadnych informacji o jakichkolwiek zmianach w planowanej organizacji spisu rolnego wynikających z obecnej sytuacji epidemicznej w Polsce. Należy śledzić stronę internetową GUS https://rolny.spis.gov.pl/.